Aşık Edebiyatı Nazım Türleri, Edebiyatımızda önemli yeri bulunan nazım türlerinin başında âşık edebiyatı gelmektedir. Bu edebiyat türünün verilen örnekleri genellikle sözlü ürünler olup ünlü ozanlar tarafından aktarılarak günümüze kadar gelmiştir. Son dönem âşık edebiyatı sanatçıları ise Aşık Mahsuni Şerif, Neşet Ertaş ve Aşık Gülabi'dir. Bu makalemizde sizlere aşık edebiyatı nazım türleri hakkında bilgi vereceğiz. Bu edebiyatın 4 başlığı bulunmaktadır.

4 tane âşık edebiyatı nazım türü bulunmaktadır. Bunların isimleri ise Koşma, Semai, Varsağı ve Destanlardır.

Aşık edebiyatı nazım türleri arasında en yaygın olanı ve en sevileni koşma türüdür. Genellikle lirik yapıya sahip konular işlenmektedir. Dört mısra şeklinde bölümlerre ayrılır. Dörtlük sayısı üç ya da beş de olabilir. Ancak istisnai olarak altılı koşmalar da bulunmaktadır. 11'li hece ölçüsüyle yazılmaktadır. Sözlü edebiyatın devamı niteliğinde ilk olarak koşma türünü sayabiliriz. Birçok farklı kafiye şekilleri kullanılmaktadır. Bunlar abab ccb dddb cccb ya da aaab cccb dddb gibi şekillerde oluşturulabilir. Şiirlerin son kısımlarında mahlas adı verilen şairin ismi geçmektedir. Aşık edebiyatı nazım türleri arasında koşmanın Divan edebiyatındaki karşılığı ise şarkı ya da gazel olarak bilinmektedir.

Edebiyatımızda koşma türünün en önemli temsilcileri Karacaoğlan, Aşık Ömer, Erzurumlu Emrah ve Bayburtlu Zihni'dir. Bu tür için saz eşliğinde çalınan ve belirli bir ezgiyle söylenen türleri bulunmaktadır. Doğa ve aşk konuları genellikle işlenmektedir. Bu durumun yanı sıra yalnızlık, gurbet, ayrılık, sıla ve ölüm gibi konular işlenmektedir. Aşık edebiyatı nazım türleri arasında koşmanın da kendi arasında 4 türü bulunmaktadır. Bunlar güzelleme, ağıt, taşlama ve koçaklamadır.

Semai kelimesinin anlamı işitilip öğrenilmiş olan şiirler demektir. Bazı yönleriyle aşık edebiyatı nazım türleri arasında koşmaya benzemektedir. Ancak birtakım şekil farklılıkları bulunmaktadır. 8'li hece ölçüsüyle yazılmıştır. 3 ile 6 dörtlüklerden oluşur. Bazı semailerin aruz ölçüsüyle yazıldığı da bilinmektedir. Bu durumun en temel sebebi ise bbazı ozanların Divan şairlerine özenmesinden kaynaklanmaktadır. Uyak düzeni koşmaya benzer. Benzer konuların koşmada olduğu gibi semaide de olduğu bilinmektedir. Bu türün söyleyeni bilinmektedir. Semailerin kendine özgü birtakım ezgileri de bulunmaktadır. Karacaoğlan semai türünün ünlülerindendir.

Güneydoğu bölgesinde bulunan Varsak boyu ozanlarının söyledikleri aşık edebiyatı nazım türleri arasında yer almaktadır. Uyak düzeni semai türüne benzer olup 8'li hece ölçüsüyle yazılmaktadır. 3 ile 5 arasında dörtlüklerden oluşmaktadır. Sözleri ve müziği babacan, erkekçe, meydan okuyan bir havada yazılır. Bu tür dörtlüklerde genellikle Bre Hey Behey gibi ünlemler kullanılmaktadır. Talihten ve hayattan şikâyet edilmektedir. Bu türün de en önemli sanatçısı Karacaoğlan'dır.

Aşık edebiyatı nazım türleri arasında önemli bir yeri bulunan destanların genellikle kahramanların hayatının anlatıldığı eserlerden oluşmaktadır. Özellikle de uluşların başından geçen büyük olaylar konu alınır. Toplumun ilgilendiren, deprem, yangın, savaş, ayaklanma gibi konular işlenmektedir. Aynı zamanda da birtakım yergiler (Dalkavukluk, cimrilik ve mirasyedilik gibi) konulara da yer verilmektedir. Uyak düzeni koşmaya benzerdir. 11'li ya da 8'li hece ölçülerine göre yazılmaktadır. Uzunluk bakımından diğer türlerden ayrılır. Aşık Ömer ve Seyrani bu türün en önemli temsilcisi olup Kayıkçı Kul Mustafa'nın Genç Osman Destanı oldukça önemli bir eserdir.