Coğrafya Toprak Tipleri, toprak kayaçların fiziksel ve kimyasal ayrışmasıyla oluşur. Kayaların fiziksel olarak çözülmesinde en fazla etkili olan faktör günlük sıcaklık farklıdır. Bu farkın fazla olduğu yerlerde fiziksel çözülme görülür. Nem ve yağışın fazla sıcaklık farkının az olduğu yerlerde kimyasal çözülme görülür. Coğrafya Toprak Türleri Zonal Topraklar (Yerli): Zonal ile bitki örtüsü arasında sıkı bir ilişki bulunur. Her iklimin kendine has bir toprağı mevcuttur. Bu topaklar bulundukları iklim koşulları hakkında bilgi verirler. Örneğin kireç ve tuz oranı fazla ise kurak, bu oran az ise yağışlı bir iklim görülür. Tundra: Kutba yakın bölgelerdeki tundralarda görülür. Kışın donan, yazın çözülerek bataklığa dönüşen topraklardır. Türkiye'de görülmez. Laterit: Sıcak ve nemli iklim bölgelerinde görülen yıkanmış topraklardır. Türkiye'de Doğu Karadeniz'dedir. Podzol: Soğuk ve nemli iklim bölgelerinde görülen yıkanmış topraklardır. Türkiye'de Batı Karadeniz'de görülür. Kahverengi Orman Toprakları: Nemli orta kuşağın, yayvan orman bölgelerinde oluşur. Kuzey Anadolu dağlarının denize bakan yamaçlarında görülür. Çay ve kivi tarımına uygundur. Kırmızı Topraklar: Demir oksitlerin fazla olmasından dolayı kırmızı renklidir. Akdeniz ikliminde kalkerin üzerinde oluşurlar. Türkiye'de Akdeniz, Ege ve Güney Marmara'da görülürler. Turunçgiller, bağcılık ve zeytin tarımı için uygundur. Çernezyom: Yarı nemli karasal iklimde çayırların altında görülür. En verimi topraklardır. Erzurum Kars yöresinde ve Doğu Karadeniz dağlarında görülür. Büyükbaş hayvancılık yapılır. Kestane ve Kahverengi Step Topraklar: Orta kuşakta bozkırların altında oluşmuştur. İç Anadolu Doğu ve Güneydoğu Anadolu görülür. Tarihi tarımı ve küçükbaş hayvancılık yapılır. Çöl Toprakları: Verimsiz topraklardır. İntrazonal Topraklar: Horizonlarının tamamı gelişmemiştir. Genelde A ve C horizonları vardır. Oluşumunda topoğrafya ve ana materyal etkilidir. Halomorfik Topraklar: Kurak ve yarı kurak bölgelerdeki tuzlu topraklardır. Türkiye'de Tuz Gölü ve çevresi ve Konya Ovasında görülür. Tuzdan dolayı tarım yapılmaz. Hidromorfik Topraklar: Bataklıklarda ya da taban suyu seviyesinin yüksek olduğu yerlerde oluşur. Kalsimorfik Topraklar: Kireçli topraklardır. İkiye ayrılırlar. A. Vertisoller: Eski göl tabanlarında killi ve kireçli depolar üzerinde oluşurlar. Trakya vertisoller ayçiçeği tarımı yapılır. Anadolu'da yaygın olan bu topraklarda kil fazla olduğundan işlenmesi zordur. B. Rendzinalar: Yumuşak kireçtaşı üzerinde oluşurlar. Azonal Topraklar: Horizonları yoktur. Dış kuvvetlerin taşıdığı topraklardır. Alüvyonlar: Akarsuların taşıdığı topraklardır. Çok verimlidirler. Bu topraklara vadi tabanlarında, birikinti konilerinde, eski göl tabanlarında ve delta ovalarında rastlanır. Lösler: Rüzgârların biriktirdiği topraklardır. Morenler: Buzulların biriktirdiği topraklardır. Kolüvyal Topraklar: Dağların eteklerinde sel sularının biriktirdiği topraklardır. Türkiye'de bağcılık ve bahçe tarımı yapılır. Taşlı olanlarına litosol denir. Regoseller: Kumlu topraklardır. Ağrı ve Van da bu topraklara rastlanır. |