| Hadis Türleri, Hadis, Peygamber Efendimiz (Sav)'in tüm Müslümanlara örnek niteliğindeki söz ve davranışlarının tümüne denir. Hadisler biz Müslümanlar için yolumuzu aydınlatacak büyük bir fener niteliğindedir. Hadislerden yola çıkarak ayetleri daha iyi değerlendirip bunların ışığında daha iyi kullar olabiliriz. Şimdi de hadis türlerini inceleyelim; Hadisler Ana Başlık Olarak 3'e Ayrılır;
Kaynağına Göre Hadis Türleri Kudsi Hadisler: Anlamı yüce Allah tarafından Peygamber Efendimiz (Sav)'e bildirilmiş olup söylenişi ise Peygamber Efendimiz (Sav)'e ait olan hadislerdir. Merfu Hadisler: Kaynağı Peygamber Efendimiz (Sav)'e ait olup O'na isnat edilmiş tüm söz, fiil ve anlattıklarıdır. Mevkuf Hadisler: Sahabelerden söz, fiil ve benzeri durumlar olmak üzere rivayet edilen haberlerdir. Maktu Hadisler: Sahabe Efendilerimizden sonraki nesillerin bize bildirip rivayet ettikleri söz, fiil ve diğer davranış türleridir. Ravi Sayısına Göre Hadis Türleri Mütevatir Hadis: Bir yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan birçok ravinin yani hadisi aktaran topluluğun yine kendileri gibi bir topluluktan alıp ilettikleri ve şahsen işitme ve görmeye dayalı olan hadislerdir. Bunlarda kendi aralarında 2'ye ayrılır; Lafzen Mütevatir Hadis; Bütün rivayet edenlerin aynı kelimelerle ifade ettikleri hadislerdir. Manevi Mütevatir Hadis; Kelime düzeni ya da kelimelerin tamamı farklı olsa da anlam olarak aynı kapıya çıkan hadislerdir. Ahad Hadis: Mütevatir hadiste aranan şartları taşımayan hadisler olup bunlarda kendi aralarında 3'e ayrılmaktadır; Meşhur Hadis; Bir hadis üzerinde en az üç ravisi (Söyleneni) olan hadislerdir. Aziz Hadis; Bir hadis üzerinde ravisi 2'ye düşmüş olan hadislerdir. Garip Hadis; Bir hadis üzerinde sadece bir söyleneni bulunan hadislerdir. Sıhhat Derecesine Göre Hadis Türleri Sahih Hadis: Hadisi rivayet edenin adalet sahibi ve iyi ezberleme gücüne sahip olduğu ve ilk rivayet edenle kendisi arasında kesinti olmayan aynı zamanda şaz ve muallel olmayan hadislerdir. Hasen Hadis: Sahih hadis sayılacak kadar güçlü olmayan ancak sahih hadise daha yakın olan hadislerdir. Zayıf Hadis: Sahih hadis sayılamayacak ancak uydurma olarak da nitelendirilmeyen hadislerdir. Bunlar da kendi aralarında ikiye ayrılır; Raviden Kaynaklanan Zayıf Hadisler Münker Hadis: zayıf bir ravinin rivayet ettiği hadise aykırı olarak bir ravinin ya da bir ravi topluluğunun bildirdiği hadis varsa ve bu zayıf ravi bu rivayetinde tek kaldığı hadistir. Metruk Hadis: genel anlamda yalancılığıyla bilinen bir ravinin tek başına rivayet ettiği hadistir. Muallel Hadis: dış görünüş olarak sahih hadis gibi görünen ancak bu kesinliği yok edecek bir illetinin olduğu hadistir. Müdrec Hadis: hadisin aslında olmayan ve rivayet eden ravilerin hadisin aslından zannettikleri bir ilaveyle rivayet edilen hadislerdir. Mevzu Hadis: Peygamber Efendimiz üzerinden yalan söylemeyi alışkanlık haline getirmiş olan ravilerin rivayet ettikleri hadislerdir. Senetten Kaynaklanan Zayıf Hadisler Mürsel Hadis: Sahabelerden sonra gelenlerin (Tabiin) sahabeleri atlayarak birebir Peygamberimize isnat ettikleri hadislerdir. Munkatı Hadis: Tabiinden sonra gelenlerin tabiini atlayarak sahabeden naklettiği hadislerdir. Mudal Hadis: Senedinde art arda iki veya daha fazla ravinin düştüğü hadislerdir. Muallak Hadis: Senedin baş tarafından bir veya birden çok ravinin kaldırılarak rivayet edilen hadislerdir. Müdelles Hadis: Ravinin hadis aldığı gerçek kişiyi açıkça göstermeden gizleyerek aldatma yapılmış olan hadislerdir. |
