Kaside Türleri Kaside, din ve devlet adamlarını, Peygamberi ve Allah'ı övmek amacıyla yazılan şiirlerdir. Arap edebiyatından Türk edebiyatına geçen kaside, aşkı ve doğayı işleyerek pastoral şiirlere benzemektedir. Bir kaside en az 15 beyitten oluşmalıdır ve altı bölümden meydana gelir. Kasidenin son beyitine "makta", en güzel bölümüne "beyt-ül kasid" ve şairin adının geçtiği beyite ise "taç beyit" denir. Beyit, iki satırlık kıtalardan oluşur. Kaside Bölümleri Nesib: Giriş bölümüdür. Tasvir bölümü olarak bilinir. Bu bölümde kasidenin ana konusuna geçmeden önce yaz, bayram, savaş gibi konulara değinilir. Girizgah: Nesibden sonraki ikinci bölümdür. Bu bölümde artık asıl konuya girilmeye başlanır. Asıl giriş bölümü budur. Medhiye: Bu bölümde şair, öveceği kişiden bahsetmeye başlar. Bu bölümde abartılı ve ağır bir dil kullanılır. Tegazzül: Bu bölüm bazı kasidelerde bulunmaz. Aşka dair beyitlerin yer aldığı bölümdür. Fahriye: Şairin kendini övdüğü bölümdür. Divan şairi Nef'i'nin bazı kasideleri sadece bu bölümden oluşur. Dua: Kasidenin son bölümüdür. Bu bölümde şair, övdüğü kişinin başarılı ve güçlü olması için dua eder. Kaside Türleri Tevhid: Allah'ın birliğini ve varlığını konu alan kaside türüdür. Münacat: Allah'a dua etmek ve yalvarmak amacıyla yazılan kasidelerdir. Naat: Hz. Peygamberimizi övmek amacıyla yazılan kasidelerdir. On iki imamlar için de yazıldığı bilinir. Fuzuli'nin "Su Kasidesi" buna örnektir. Methiye: Devletin üst kademe çalışanlarını övmek amacıyla yazılan kaside türüdür. Hicviye: Eleştirmek amacıyla yazılan kasidelerdir. Halk edebiyatında taşlama olarak bilinir. Mersiye: Çok sevilen padişah veya halifenin vefatından sonra duyulan üzüntüyü anlatan kasidelerdir. Kaside türleri, edebiyatımızda önemli bir yere sahiptir ve bu türlerin her biri, farklı duyguları ve düşünceleri ifade etmek için kullanılır. Kasideler, sanatlı bir dil kullanılarak yazıldıkları için edebi değeri yüksek eserlerdir. |