Yangın Türleri Yangın, maddelerin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu meydana gelen yanma reaksiyonu ile oluşur. Yangınlar, dikkatsizlik, ihmal ve tedbirsizlik gibi birçok sebepten kaynaklanabilir. Kontrol altına alınamayan yangınlar, hem maddi hasara hem de can kaybına yol açabilir. Yangın türleri, yanıcı maddelerin cinsine göre sınıflandırılır ve her biri farklı söndürme yöntemleri gerektirir. Katı Madde Yangını A tipi yangın, katı nitelikteki yanıcı maddelerin yanmasıyla oluşan yangın türüdür. Örneğin, kömür, odun, kumaş gibi maddeler bu kategoriye girer. Bu tür yangınlar, soğutma temel prensibine göre söndürülür ve en etkili söndürme maddesi sudur. Yanmakta olan yüzey söndürücü madde ile kaplanarak oksijenle teması kesilmelidir. İçten yanma oluşumu da göz önünde bulundurularak müdahale edilmelidir. Sıvı Madde Yangını B tipi yangın, yanıcı sıvı maddelerin yanmasıyla oluşur. Benzin, katran, asfalt, yağlı boya ve makine yağları bu tür yangınlara örnek olarak gösterilebilir. Kor halinde olmayan yanma ile oluşur ve genellikle su yüzeyinde yanma faaliyetinde bulunur. Temel söndürme prensibi boğma yöntemidir. Etkin söndürme maddeleri ise köpük ve BC tipi kimyevi tozdur. Bu tür yangınlardan kurtulmak için zincirleme reaksiyonun kırılması önemlidir. Ayrıca, oksitleyici maddelerin ortamdan uzaklaştırılması ve seyreltme işlemi de etkili olabilir. Gaz Yangını C tipi yangın, yanıcı gaz maddelerin yanmasıyla oluşur. LPG, doğal gaz, metan, propan, butan, hidrojen ve hava gazı gibi maddeler bu yangın türüne dahildir. Patlama özelliği gösterir. Temel söndürme prensibi boğma yöntemidir ve en etkili söndürme maddesi BC tipi kuru kimyevi tozdur. Hafif Metal Yangını D tipi yangın, yanıcı özellikteki metallerin yanmasıyla oluşur. Magnezyum, lityum, çinko, alüminyum, sodyum, titanyum, zirkonyum ve potasyum gibi metaller bu tür yangınlara örnektir. Yüksek sıcaklıkta, kor halinde ve alevsiz olarak yanma gösterir. Boğma prensibi ile söndürülür ve su ile diğer söndürücü maddeler etkisizdir. D tipi söndürme tozu ve kum, bu tür yangınlardan korunmak için kullanılır. Hafif metal yangınlarının toz hali daha tehlikeli olabilir; hava ile karıştığında şiddetli patlamalar meydana getirebilir. Elektrik Yangınları Elektrik yangınları, elektrikli ekipmanların aşırı ısınması veya kısa devre yapması sonucu oluşur. Elektrik yangınlarına müdahale ederken su kullanılmamalıdır; su elektriği ileterek yangını daha da tehlikeli hale getirir. Bu tür yangınlar için en uygun söndürme maddeleri, karbondioksit (CO2) ve kuru kimyevi tozlardır. Elektrik yangınlarının önlenmesi için düzenli bakım ve kontroller yapılması önemlidir. Yangın Türlerinin Önlenmesi Yangınların önlenmesi için çeşitli tedbirler alınmalıdır. Bu tedbirler arasında:
Yangın türlerine göre uygun söndürme yöntemlerinin bilinmesi ve uygulanması, yangınların etkili bir şekilde kontrol altına alınmasını sağlar. Bu nedenle, yangın güvenliği konusunda bilinçli olmak hayati önem taşır. |