| Anı türünün özellikleri, anı türünün özelliklerin yazmadan önce anının tanımını yapmakta falda vardır. Anı, bir kişinin belirli bir dönemde gördükleri veya yaşadıkları değişik hadiseleri kendi duygu ve düşünceleriyle kendi bilgisine dayandırılarak anlattıkları yazı türüdür. Anı yaşanmış olaylara değinir. Hep görmüş ve yaşamış kişiler olarak belirli zamanda başımızdan geçenleri ya da belirli zaman geçtikten sonra başkalarıyla geçirmiş olduğumuz olayları değişik ve özlemle anıları anlatır ve yad ederiz. Edebiyat türleri arasında anının ayrı bir yeri vardır. Ortaya çıkış sebebi ise kişilerin başından geçen olayları anlatma hissiyatından doğar. İnsan o eski yaşadıklarını, anıları anlattıkça yeniden yaşamış gibi olur ve duygulanır.
Anı türünün gelişimi nasıl olmuştur?
Anı ilk olarak Yunan edebiyatında tezahür etmiştir ve git gide batı ülkelerinde sık olarak kullanılmaya başlamıştır. Avrupa'da yaşanan Rönesans döneminden beri günümüze kadar birçok yazar anıyı kendi kalemine göre şekillendirmiş ve bu konuda eserler vermeye başlamıştır. Örnek olarak; İtalyan edebiyatında Silvia pellico, Fransız edebiyatında ise Saint- Simon, Rousseau anı tarzında eserler vermişlerdir.
Anı türünün özellikleri nelerdir? - Yaşanmakta olanı değil, yaşanmış bir konuyu anlatır: Bulunduğumuz an, bir anı türü teşkil etmez. Bunun bir anı sayılabilmesi için üzerinden belli bir zamanın geçmesi gerekir. Zamanın yıllar ya da aylar olması şart değil. En az bir günün ya da birkaç saatin geçmesi kafirdir. Anı başımızdan geçen bir hadisenin ürünüdür.
- İnsan belleğinde iz bırakan olgu ve olaylar anlatılır: yukarıda belirttiğimiz gibi anıwnın meydana gelebilmesi için yaşanması gereken olaylar olması şarttır una örnek verecek olursak İstanbul'un fethinde Gemilerin karadan çıkarılması bu askerlerin sürekli gemiyi karadan çıkarma olgusunu hatırlaması ve bunun bir sevinç kaynağı olarak kabul etmesi gibi ya da bir futbolcunun attığı gol ya da kazandığı önemli galibiyet hafızalarda derin izler bırakan önemli anılar sayılmaktadır.
- Tarihsel olayların öğrenilmesinde tarihçilere ışık tutar: Tarihte meydana gelmiş savaş, barış vs. Gibi olaylarını anı şeklinde anlatılması, tarihçilere adeta kapıyı aralamış gibi oluyor ve onların tarih bilgilerini yeniden şekillenmesinde, yorumlanmasında işine yaramaktadır.
- Tanınmış ünlü kişilerin hayatlarını ele alır: Eserlerini okuduğumuz yazarları, şairlerin, büyük şahsiyetlerin hayatlarını ele alır. Onların hayatlarını ele alması okur için bir derin mana uyandırır ve yakından takip ettiği yazarı daha da yakından tanıma olanağı sağlar.
- Kişilerin unutmak istemedikleri gerçekleri kalıcı kılar: Kişilerin başından geçen olayların kötü veya iyi fark etmeksizin belirli zaman için bunu hatırlayıp ölümsüz kılmaya olanak sağlar.
- Yazar muhtelif kaynaklardan faydalanabilir: Yazar eserini yazmak için her türlü kaynaktan beslenebilir. Ünlü bir sanatçının hayatından veya bir tarihteki önemli bir kişinin ya da sıradan bir kimsenin yaşamından faydalanıp eserini oluşturabilir.
- Anlatıcı yazarın kendisidir: Anıları anlatan kişi olayları bizzat yaşayan kendisidir. Yani şunu şöyle düşünebiliriz; başından belirli bir olay geçmiş ve anı defterine kendi yorumuna ve bakış açısına göre şekillendirmektedir.
|
