Deprem türleri; depremyer kabuğu içindeki ani kırılmalar sonucunda ortaya çıkan ani titreşimlerin çeşitli dalgalar halinde yayılarak yeryüzünü sarsması olayıdır. Bu olay içinde yaşadığımız dünyada insanlara çeşitli zararlar verebilen doğa olayıdır. Dört çeşit deprem bulunmaktadır. Bilinen deprem türleri Tektonik deprem: Yer dibindeki levhaların birbirlerine basınç uygulayarak birbirlerini çeşitli yönlere hareket ettirmeleri ile oluşan deprem türüdür. Yer yüzünde meydana gelen depremlerin yüzde doksanı bu gruba girer. Türkiye'de görülen depremlerin büyük bir çoğunluğunda tektonik deprem görülür. Türkiye'de meydana gelen tektonik depremler birçok can ve mal kaybına neden olmuştur. Özellikle levhaların sıkışıp ani kırılmasıyla oluşan bu depremler hızlı bir şekilde gerçekleşerek yıkıcı bir etkiye sahiptir. Volkanik deprem: Volkanik depremler volkanik patlamalar sonucu oluşmaktadır. Volkan patlamaları ise yer dibinde bulunan lav dediğimiz katı ve gaz kütlelerinden oluşan maddenin yer dibindeki sıkışmadan dolayı ani bir patlamayla yeryüzüne çıkması olayıdır. Bu olaya volkanik deprem denilmektedir. Türkiye'de çok fazla aktif yanar dağ olmadığından dolayı Türkiye için önemli bir deprem türü değildir. Ancak eski devirlerde Anadolu'da Türkiye'nini bulunduğu yerde birçok patlama meydana gelmiştir, örneğin Erciyes dağı bir volkanik dağdır. Erciyes dağının patlamasıyla kalker taşlarının yakın çevrelere saçılmıştır. Bu taşlar dış kuvvetlere karşı oldukça kuvvetlidir bu sebepten dolayı Nevşehir peri bacalarının oluşumunda dış kuvvetlerin bu taşları parçalaya mamasıyla oluşmuştur. Çöküntü depremleri: bu deprem türü yer altındaki boşlukların tavanlarında bulunan toprakların yumuşaması ya da erimesi sonucu oluşan deprem türüdür. Bu deprem türünde yer altında bulunan maden ve ocaklarında büyük bir etkisi bulunmaktadır. Bu kazılan madenlerin zamanla dağın dibini boşaltmasıyla ve o boşlukların tekrardan doldurulmamasında bu depreme yol açar. Ayrıca yer altı sularının çekilmesiyle bu yer altı sularının bulundukları yerlerde büyük boşluklar meydana gelmektedir yukarıdaki baskıyı kaldıramayan bu boşluklar depreme sebep olur. Türkiye'de madenlerden dolayı çöküntü depremler görülmektedir. Çöküntü depremlerin diğer deprem türleri gibi geniş bir alanı kaplamaz, diğerlerine göre daha az yerde etki bırakmaktadır. Tsunami: Dilimize Japoncadan katılan anlamı liman dalgasıdır. Bir doğa olayı olan tsunami denizlerde ve okyanusların taban kısımlarında meydana gelen volkanik patlamalar ya da depremlerden kaynaklı zemin kaymaları, çökme gibi olaylardan kaynaklanan aşırı büyük enerjinin su içerisinde yayılmasıyla yer yüzüne dalga şeklinde yansır. Bu oluşan dalgaların aşırı büyük olması denize ve okyanusa kıyısı bulunan ülkelerin ve yerleşim yerlerindeki insanlara hayati bir tehlikesi vardır. Bu oluşan depremle birlikte oluşan dalgaların hızlı bir şekilde yer yüzüne doğru ilerlemesiyle çok fazla hasar yaratabilmektedir. Genelde tsunaminin gerçekleşeceği kıyı bölgelerindeki su çekilmeleri tsunaminin habercisi olabilir bu da insanların tedbirlerini almaları için büyük bir fırsattır. Türkiye'de tsunami görülmemektedir. |