Divan edebiyatı nazım türleri: Divan edebiyatı Türklerin İslamiyet'i kabulünden sonra meydana gelen yazılı edebiyata Divan edebiyatı denir. Arap ve Fars edebiyatından esinlenerek gelişmiştir. Bu edebiyata Divan edebiyatıdenmesinin sebebi şairlerin şiirlerini divan el yazısı ile yazıp bu kitaplarda toplanmalarından kaynaklanır. Divan edebiyatında nazım dendiğinde akla gelen ilk şey şiirdir. Divan edebiyatı nazımtürlerini şöyle sıralayabiliriz Tevhid: Allah'ın birliğini anlatan şiirlere tevhid adı verilir. Tevhidde tanrının büyüklüğü, sıfatları hayal edilebilen şeylerde soyutlanması, hiçbir şeyin ona eş ve benzer olmayışının sanatsal bir dille anlatıldığı bir türdür. Münacat: Divan edebiyatında nazım türü olan münacat Allah'a yalvarma, yakarma ve niyaz etme amacıyla yazılan yazılara denir. Naat: Naatlar'da Hz. Muhammed'e karşı duyulan saygı ve sevgiyi dile getirilerek yazılan yazılardır. Hazreti Muhammed'in hayatı, mucizeleri ve dini yayma konusunda verdiği mücadeleler gelecek nesiller için uygun bir dille anlatılır. Miraciye: Divan edebiyatı nazım türlerinden biri olan miraciye Hz. Muhammed'in miraç mucizesini konu alan şiirlere denir. Mevlid: Divan edebiyatında Hz. Peygamberin doğumunu konu alan eserlerin genel adıdır. Hilye: Hz. Muhammed'in fiziki ve ruh özelliklerini konu alan eserlerdir. Ayrıca hilye'de dört halife için yazılan birçok yazı mevcuttur. Kırık Hadis: Hadis, Hz. Muhammed'in sözü anlamına gelir. Sayıları yüz binleri bulan hadislerden kırk tane eser seçilerek oluşturulmuştur. Methiye: Methiye divan edebiyatında bir kimseyi övmek amacıyla yazılan eserlere verilen addır. Fahriye: Bir şairin kendini beğendirmek için yazdığı şiirlere verilen addır. Hicviye: Bir kimseyle alay etme, gülünç duruma düşürme amacıyla yazılan şiirlere denir. Mersiye: Ölen bir kişinin ardından duyulan üzüntüyü dile getirmek amacıyla yazılan şiirlere denir. Nazire: halk tarafından sevilen şairlerin şiirlerini başka şairler tarafından kafiye şeklini bozmamak şartıyla yazılmasına izin verilen şiirlerdir. Tehzil: Başkalarını kırmadan yazılan şaka ve mizahi bir dille anlatılmış bir şiirin kafiye ve ölçüsü örnek alınarak yazılan nazirelere tehzil denir. Sakiname: Klasik Türk edebiyatında içki ve içki meclislerini değişik yönleriyle ele alan eserlere denir. Şehrengiz: yaşanılan bir ülkenin veya şehrin güzelliklerini konu alan manzumelere verilen addır. Sürname: Padişah ve şehzadelerin doğdukları zaman yapılan eğlence ve şenlikleri anlatan bir yazı türüdür. Pendname: İnsanlara nasihat vermek amacıyla yazılmış yazılara denir. Gazavatname: savaşa katılan orduların seferlerini, zaferlerini ve fetihlerini anlatan yazılara denir. Menakıbname: Tarihe önemli işlere imza atan kişilerin etrafında oluşan hikayeler verilen addır. Seyahatname: Gezilip görülen yerleri anlatmak için yazılan yazılara seyahatname denir. Lügaz: Herhangi bir nesnenin ya da varlığın özelliklerini anlatarak yazılan manzum bilmecelere lügaz denir. Kıyafetname: İnsanların dış görünüşlerinden yani kılık kıyafetlerinden onların karakterleri ile ilgili bilgiler almayı amaç edinen eserlere kıyafetname denir. Mektup: Şairlerin birbirlerine ya da dostlarına yazdıkları manzum içerikli yazdıkları yazılara denir. Dariye: yeni yaptırılan köşk, saray ve yalı gibi binaları anlatmak için yazılan yazılara denir. |