| Program türleri, bir çalışmada amacın belirlenmesi, bölümlere ayrılması ve yönetilmesi amacıyla yapılan planlamaya program adı verilir. Haliyle program içerisinde çalışmaya ait tüm temel birimler bulunmaktadır. Eğitimde önemli bir ölçüt olan program türleri, Posner'a göre 5 şekilde incelenmektedir. Şimdi isterseniz bu türlere kısaca bir göz atalım.
Posner'a göre program türleri - Resmi program: Devlet tekelinde daha önceden hazırlanan ve okullara bildirilen programlardır. Bu program Talim ve Terbiye Kurulu tarafından hazırlanıp bir ders için ülkenin her bölgesinde aynıdır. Ayrıntılıdır ve içerisinde teorik özellikler barındırır. Yazılı ve açık bir şekilde ilan edilmiştir. Aynı zaman bu program türü ülkenin eğitim-öğretim politikasını da belirtir.
- Uygulamadaki program: Yukarıda bulunan resmi programın öğretmenler tarafından değişik şekillerde uygulanması ile ortaya çıkan programlardır. Bu programda öğretmenlerin önemi büyüktür. Ayrıca teoriden pratiğe dönüşür. Kâğıt üzerinde hazırlanan resmi programın somut bir şekilde uygulanması ile ortaya çıkar.
- İhmal edilen program: Devlet tarafından hazırlanan resmi programda belirtilen planlamanın öğretmenler tarafından yok sayılması ile ortaya çıkan ve program türleri arasında sıkça görülen bir türdür. Burada öğretmen bazı konuları gereksiz görmesi ve müfredatta yazılı olduğu halde konuları atlaması ile ortaya çıkar. "Neleri öğretmeliyim?" sorusunun da cevabının bulunacağı bir tür olarak karşımıza çıkar.
- Extra program: Resmi program dışında öğretmenler tarafından ek olarak yapılan ve planlı bir şekilde ortaya çıkan etkinliklerin oluşturduğu programlardır. Öğrenci kulüpleri, okul tiyatrosu vb. Etkinlikler öğretmen rehberliginde yapılır. Bu program türüne katılım seçme olarak yapılır ve gönüllülük esas olarak görülür.
- Örtük program: Resmi program dışında öğretmenler tarafından yapılan sınıf içi etkinliklerdir. Program türleri içerisinde sıkça kullanılan bu tür ile extra program plan yapıp yapmama aşamasında ayrılır. Extra programda plan varken örtük programda plansız hareket edilir. Bu tür Jackson tarafından bulunmuştur. Okuldaki ders eğitimi dışında çocukların öğrendiği Yan eğitimleri içerir. Açık ve sözlü şekilde ilişkiler ve tutumlar değerlendirilir. Öğrencilerin okul ve sınıf kurallarının anlatılması bu türe örnek olabilir. Ayrıca bu türde öğrenci olumlu veya olumsuz öğrenme gerçekleştirebilir.
|
