Kelime Türleri, Tek başına anlam taşıyan ya da cümlede anlam kazanan hece veya hece topluluklarına kelime (Sözcük) denir. Kelimeler çok çeşitli türlere ayrılırlar. Bunları sırasıyla açıklayalım. Kelime Türleri Yapılarına Göre Üç Gruba Ayrılır
Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler: Birkaç örnek verecek olursak; alt etmek, dil balığı, ses uyumu, badem yağı, her zaman, bir şey, alt yazı gibi ayrı yazılan birleşik kelime türleridir. Gerçek (Sözlük) Anlamlı Kelimeler: Bir sözcüğün herkesçe bilinen yaygın kullanılan, ilk akla gelen anlamına denir. Mecaz Anlamlı Kelimeler: Kelimelerin cümle içinde sözlük anlamı dışında kullanılmasıdır. Terim Anlamlı Kelimeler: Bunu bir örnek ile açıklarsak daha kolay anlaşılır. Geometri; bir matematik terimidir. Nota; bir müzik terimidir. Korner; bir futbol terimidir gibi. Deyim Anlamlı Kelimeler: En az iki kelimeden oluşan ve kalıplaşarak anlam kazanan mecazlı sözlerdir, diyebiliriz. Eş Anlamlı (Anlamdaş) Kelimeler: Yazılışları farklı ama anlamları aynı olan sözcük veya kelimelere denir. Karşıt (Zıt) Anlamlı Kelimeler: Anlamları ve yazılışları farklı kelimelerdir. Yani birbirlerinin tam karşıt anlamını taşırlar. Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler: Yazılışları ve okunuşları aynı anlamları farklı olan sözcüklere sesteş sözcükler denir. Somut (Madde) Anlamlı Kelimeler: Duyu organlarımızdan en az biri ile algılayabildiğimiz varlıkları karşılayan sözcüklerdir. Soyut (Mana) Anlamlı Kelimeler: Duyu organlarımızla hiçbir şekilde algılayamadığımız kavramları ifade eden sözcüklerdir. Genel Anlamlı Kelimeler: Sözcüğün bir türün tamamı için kullanılmasına denir. Özel Anlamlı Kelimeler: Sözcüğün tek bir şeyi temsil etmesi ise özel anlam taşır. Ata Sözleri: Bir fikri ya da öğüdü genelde mecaz yolu ile kısa ve kesin olarak anlatan, eskiden beri söylenen özlü sözlere denir. Özdeyişler (Vecize): Bir düşünceyi en kısa en özlü biçimde anlatan, bir veya birkaç cümleden oluşan özlü sözlerdir. Adlar: Bir kimseyi, bir şeyi anlatmaya, tanımlamaya, bildirmeye yarayan sözcüklerdir. Zamirler (Adıl): Bir ismin yerine kullanılan, ismin yerini tutan kelimelerdir. Zarflar (Belirteç): Zarflar fiile yöneltilen; nereye ne zaman ne kadar, neden ve nasıl sorularının cevaplarını oluşturmaktadır. Edatlar (İlgeç): Tek başlarına bir anlam taşımayan ama cümle içinde anlam kazanan, sözcükler arasında da çeşitli anlam ilişkileri kuran sözcüklerdir. Bağlaçlar: Eş görevli kelime, söz öbekleri ve cümleleri anlam ile biçim yönünden bağlayan kelimelerdir. Ünlemler: Sevinç, korku, heyecan, şaşma, öfke, acıma gibi duyguları coşkulu bir şekilde anlatan kelimelerdir. Fiiller (Eylem): İş, oluş, hareket ve durum bildiren sözcüklere fiil denir. Fiilimsiler: Fiilden türeyen, ama fiilin bütün özelliklerini göstermeyen, fiillere yapım eki eklenerek oluşan kelime türleridir. |
